Tijdzones

Klok doet haar intrede

Aan het einde van de 18e eeuw deed de klok meer en meer haar intrede en kon de tijd met veel meer nauwkeurigheid worden bepaald. De juiste tijd bleef desalniettemin erg lokaal. Pas toen de wereld ‘kleiner’ werd, door de komst van spoorwegen en radio, kwam de behoefte om een meer gelijkmatige tijd aan te nemen. Lange tijd toonden alle stationsklokken in Nederland nog een plaatselijke tijd, gelijk aan de tijd die werd weergegeven op de klok van de plaatselijke toren.

Omdat dit voor aardig wat problemen zorgden, besloot de Nederlandse Spoorwegen rond 1866 dat alle stationsklokken in Nederland de tijd van Amsterdam moesten aanhouden. Veel gemeenten gaven hier gehoor aan en besloten om de lokale tijd, die getoond werd op de klok van de toren, ook te veranderen naar de Amsterdamse tijd. Niet elke gemeente hield zich hieraan omdat dit niet bij wet verplicht was, wat nog steeds voor enkele problemen en verwarring zorgde. 

Pas 17 jaar later werd dit bij wet verplicht en hanteerden alle gemeenten in Nederland de Amsterdamse tijd. De Amsterdamse tijd was gekoppeld aan de gecoördineerde wereldtijd (UTC) +20 minuten.

Intrede Tijdzones

Het idee om de wereld te verdelen in 24 tijdzones kwam van de Canadees Sandford Fleming. Hij kwam op dit idee omdat hij te laat kwam voor zijn trein. In zijn woonplaats werd een andere tijd gehanteerd dan in de plaats waar hij zijn trein moest halen. Zijn voorstel was om wereldwijd een 24-uurs klok aan te houden, een nulmeridiaan vast te stellen en de wereld in 24 tijdzones te verdelen. Zijn voorstel kreeg in het begin weinig bijval van de grote landen in de wereld, maar in 1884, op een conferentie in Washington, ging men allemaal akkoord. Het duurde uiteindelijk tot 1929 voordat alle landen in de wereld overstag gingen.

Verdeling van de wereld in tijdzones. Elke kleur is een andere tijdzone.

Duitse inval; Nederland verandert tijd

Toen Duitsland ons land in 1940 binnenviel gebruike Nederland de Amsterdamse tijd die gekoppeld was aan de gecoördineerde wereldtijd (UTC). Duitsland hanteerde in eigen land de Midden-Europese Tijd en voerde dit in om praktische en logistieke redenen in alle landen in die zij in die tijd hadden veroverd.

Wist je dat?

• Frankrijk is het land met de meeste tijdzones. Ik zie je wenkbrauwen als fronsen, maar dat komt omdat Frankrijk veel overzeese gebieden heeft op verschillende plekken in de wereld.
• Rusland het land met de meeste tijdzones binnen haar eigen grenzen heeft, maar liefst 12.
• Het eiland waar het als eerste het nieuwe jaar wordt gevierd is Kiritimati of Kiribati, dat in het midden van de Stille Oceaan ligt. Leuk extra feitje: 2.000 kilometer boven Kiribati ligt Hawaii. Niet zo super ver uit elkaar, maar qua tijd verschillende de twee eiland maar liefst 24 uur. Dus wanneer je van Hawaii naar Kiribati vliegt, sla je als het ware een dag over.

Tijdzones Europa

Europa is verdeeld in 4 tijdzones: 

• West-Europese Tijd (WET) of Western European Time (WET)
  UTC+0 (in de zomer UTC+1)
  
  
• Midden-Europese Tijd (MET) of Central European Time (CET)
  UTC+1 (in de zomer UTC+2)
  
  
• Oost-Europese Tijd (OET) of Eastern European Time (EET)
  UTC+2 (in de zomer UTC+3)
  
  
• Verder-oostelijk-Europese Tijd of Moskou-Tijd (FET of MSK)
  UTC+3 (Geen zomertijd)

Meer informatie over tijdzones Europa.

Tijdzones Wereld

Zoals je aan het begin hebt kunnen lezen is de wereld verdeeld in 24 tijdzones, waarbij elk land in een tijdzone zelf mag en kan bepalen of zij gebruik maken van wintertijd en zomertijd. De nulmeridiaan, de plek op aarde die men als ijkpunt of nulpunt gebruik, ligt in Engeland bij de wijk Greenwich, Londen.

Om de grootte van de tijdzones te bepalen heeft men bepaald dat elke tijdzone 15° graden breed moet zijn. Hier is men op gekomen door de omtrek van de aarde (360° graden) te delen door het aantal uur in een dag (24). De lijn van de nulmeridiaan is 0° graden, met -7,5° naar het Oosten en 7,5° naar de Westen. Dit is allemaal een richtlijn want in de praktijk gebruiken veel landen een andere tijdzone dan, geografisch gezien, ze zouden moeten hanteren. Het bekendste voorbeeld hiervan is Nederland. Qua ligging valt Nederland binnen de 7,5° graden vanaf de nulmeridiaan, maar gebruiken wij de Midden-Europese Tijd in plaats van de West-Europese Tijd.

Als elke tijdzone 1 uur van elkaar zouden verschillen, zou er op de wereld 24 verschillende tijdzones zijn. In de praktijk is dit niet zo. De wereld telt op dit moment 37 verschillende tijdzones waarvan 27 met een heel uur, 7 met een half uur en 3 met een kwartier verschillen.

Meer informatie over Tijdzones Wereld.